Projekty infrastrukturalne

Możliwości finansowania

Strumień środków unijnych, który po 2007 roku otrzymała Polska, pozwolił na znaczny rozwój w zakresie podstawowej infrastruktury, szczególnie drogowej, wodno-kanalizacyjnej, szkolnej i sportowej. W ciągu tych lat zrealizowano szereg dużych, ważnych oraz strategicznych z punktu widzenia dalszego rozwoju gospodarczego kraju inwestycji, takich jak budowa sieci autostrad, budowa terminalu LNG czy też szeregu dużych zakładów zagospodarowania odpadów, które podnoszą jakość życia mieszkańców.

Nowa perspektywa na lata 2014-2020 oferuje możliwości sfinansowania inwestycji infrastrukturalnych zarówno z rekordowego pod względem alokacji programu krajowego, jak i środków regionalnych. Budżet programu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 wynosi ponad 27,4 mld euro z Funduszy Europejskich (FE), czyli ok. 115 mld PLN. Najwięcej środków będzie ulokowanych w przedsięwzięcia transportowe, czyli drogi, koleje, transport miejski, lotniczy i morski. Następny w kolejności będzie sektor ochrony środowiska. W porównaniu do lat 2007-2013, zyska także służba zdrowia, a głównie systemy ratownictwa medycznego. Kluczowymi odbiorcami wsparcia będą podmioty publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego ( gminy, powiaty, województwa), podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego.

Dotacje infrastrukturalne przeznaczane są na projekty z następujących obszarów:

infrastruktura transportowa;
infrastruktura wodociągowa i kanalizacyjna;
infrastruktura dziedzictwa kulturowego;
infrastruktura służby zdrowia.

Najwięcej środków przeznaczono na rozwój dróg, kolei oraz transportu intermodalnego.
Dofinansowanie na tego typu projekt można otrzymać w następujących działaniach:

Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego:

rozwój drogowej infrastruktury w sieci TEN-T;
poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego;
poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym;
transport intermodalny (transport kombinowany w praktyce najczęściej polega na łączeniu
transportu samochodowego z transportem kolejowym. Przewoźnicy samochodami dostarczają ładunki do transportu kolejowego. Kolejno transportem kolejowym ładunek przewożony jest już do stacji przeznaczenia. Do przewozu ładunków stosuje się kontenery, nadwozia wymienne lub naczepy samochodowe); morski i śródlądowy.

Infrastruktura drogowa dla miast:

poprawa dostępności miast i przepustowości infrastruktury drogowej (rozwój infrastruktury drogowej w miastach i tras wylotowych z miast, budowa obwodnic).

Rozwój transportu kolejowego w Polsce:

rozwój kolei w TEN-T, poza siecią i kolei miejskich.

Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach:

infrastruktura i tabor dla publicznego transportu zbiorowego w miastach i na ich obszarach funkcjonalnych.

Projekty drogowe mają przyczynić się do stworzenia spójnej, jednolitej sieci transportowej TEN-T obejmującej obszar całego kraju. W Programie będą realizowane projekty, których efektem będzie stworzenie spójnej sieci dróg o dużej przepustowości pozwalającej na skomunikowanie za pomocą dróg szybkiego ruchu wszystkich miast wojewódzkich z Warszawą. Środki unijne w ramach programu POIiŚ zostaną skoncentrowane na budowie dróg ekspresowych. Budowa autostrad zostanie zakończona ze środków krajowych, natomiast drogi niższych niż krajowe kategorii będą finansowane z regionalnych programów operacyjnych.

Poza inwestycjami dotyczącymi budowy, przebudowy lub rozbudowy dróg ekspresowych, realizowane będą również obwodnice miast. Dla usprawnienia metod zarządzania ruchem drogowym, w szczególności na drogach o dużym natężeniu ruchu, wykorzystywane będą systemy ITS, które przyczynią się nie tylko do usprawnienia warunków ruchu, ale dzięki przekazywanym informacjom o stanie ruchu, także do zwiększenia jego bezpieczeństwa. Łącznie na wszystkie tego typu działania przeznaczono 19,86 mld euro!

Na zachowanie i poprawę jakości środowiska naturalnego, w tym realizację projektów wodno-ściekowych, zagwarantowano ok. 3,1 mld EUR. Głównymi celami w zakresie gospodarki wodno-ściekowej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 będą:

rozwój infrastruktury środowiskowej, w tym budowa, rozbudowa lub modernizacja zakładów zagospodarowania odpadów;
dostosowanie do zmian klimatu;
ochrona i zahamowanie spadku różnorodności biologicznej;
poprawa jakości środowiska miejskiego.

W zakresie infrastruktury związanej z ochroną dziedzictwa kulturowego, możliwe będzie m.in. sfinansowanie inwestycji przewidujących:

prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane przy obiektach i na obszarach zabytkowych i zespołach tych obiektów oraz w ich otoczeniu;
rozbudowa, przebudowa i remont niezabytkowej infrastruktury na cele działalności kulturalnej, edukacji artystycznej, archiwów;
zakup trwałego wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej, w tym edukacji artystycznej oraz realizacji prac konserwatorskich;
modernizacja wystaw stałych;
ochrona i zachowanie zabytkowych ogrodów i parków;
konserwacja zabytków ruchomych oraz zabytkowych muzealiów, starodruków, księgozbiorów, materiałów bibliotecznych, archiwalnych i zbiorów audiowizualnych (w tym filmowych) oraz ich ochrona i udostępnienie poprzez proces digitalizacji (digitalizacja wyłącznie jako element projektu);
zabezpieczenie obiektów przed kradzieżą i zniszczeniem (wyłącznie jako element projektu);
rozbudowa, przebudowa i remont pomieszczeń lub obiektów z przeznaczeniem na magazyny studyjne.

Szczególnym wsparciem objęte zostaną projekty dotyczące obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO lub uznanych przez Prezydenta RP za Pomniki Historii lub zlokalizowanych na obszarach objętych wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO lub położonych na obszarach uznanych za Pomniki Prezydenta RP. Jednocześnie, wparcie nie będzie kierowane na budowę od podstaw nowej infrastruktury kulturalnej.

Przewiduje się również realizację projektów dotyczących rozwoju zasobów kultury jako miejsc prezentacji dziedzictwa kulturowego, w tym poprzez poprawę standardów funkcjonowania instytucji kultury, pełniących rolę kulturotwórczą i rolę ośrodków życia kulturalnego w wielu miastach Polski. Wspierane będą również nowoczesne rozwiązania w zakresie dostępu do kultury.

Wsparciem objęte zostaną projekty dotyczące infrastruktury małej skali, dla których maksymalna wartość wynosi 5 mln euro kosztów całkowitych; w przypadku projektów dotyczących dziedzictwa kulturowego znajdujących się na liście UNESCO próg ten wynosi 10 mln euro. Możliwa jest realizacja zintegrowanych działań łączących w sobie kilka elementów infrastruktury małej skali oraz możliwe są również działania komplementarne w zakresie inwestycji produkcyjnych (np. dotyczących przemysłów kultury i kreatywnych realizowanych przez MŚP, promowania rozwiązań innowacyjnych dla zachowania dziedzictwa kulturowego).

Ostatnim istotnym obszarem wspieranym w nowej perspektywie finansowej jest poprawa infrastruktury ratownictwa medycznego oraz dalsza rozbudowa nowoczesnych szpitali. W zakresie ratownictwa medycznego przewiduje się możliwość dofinansowania następujących typów projektów:

wsparcie istniejących oraz utworzenie nowych szpitalnych oddziałów ratunkowych, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk wstępnej intensywnej terapii (roboty budowlane, doposażenie);
modernizacja istniejących oraz utworzenie nowych centrów urazowych (roboty budowlane, doposażenie);
infrastruktura transportu medycznego, włącznie z całym niezbędnym, pomocniczym wyposażeniem i urządzeniami, konieczna dla zapewnienia usług ratownictwa medycznego przez 24 godziny na dobę/7 dni w tygodniu – przy SOR, jednostkach organizacyjnych szpitali wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego (roboty budowlane, doposażenie) oraz innych jednostkach udzielających ratownictwa medycznego.

Dodatkowo, rozbudowane zostaną największe i najważniejsze szpitale świadczące wysoce specjalistyczne usługi medyczne. Przewiduje się:

wsparcie oddziałów oraz innych jednostek organizacyjnych szpitali udzielających świadczeń zdrowotnych stacjonarnych i całodobowych na rzecz osób dorosłych, odnoszących się głównie do chorób układu krążenia, nowotworowych, układu kostno-stawowo-mięśniowego, układu oddechowego, psychicznych, (roboty budowlane, doposażenie);
wsparcie oddziałów oraz innych jednostek organizacyjnych szpitali udzielających świadczeń zdrowotnych stacjonarnych i całodobowych w zakresie ginekologii, położnictwa, neonatologii, pediatrii oraz innych oddziałów zajmujących się leczeniem dzieci (roboty budowlane, doposażenie);
wsparcie pracowni diagnostycznych.

Katalog kosztów kwalifikowanych do dofinansowania różni się w zależności do typów projektu, ale co do zasady obejmuje wszelkie wydatki inwestycje niezbędne do realizacji projektu, takiej jak:

koszty przygotowania projektu (np. studium wykonalności, raport oddziaływania na środowisko, dokumentacja techniczna, analizy finansowe i ekonomiczne, badania i ekspertyzy);
zakup nieruchomości niezbędnej do realizacji projektu;
koszt nabycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych;
roboty i prace budowlane, prace instalacyjne, nadzór nad realizacją inwestycji;
badania i ekspertyzy, koszty usług finansowych i zabezpieczenia;
inwestycje w dodatkową infrastrukturę towarzyszącą.

Podmioty publiczne mogą uzyskać wsparcie nawet do 85% wartości całej inwestycji!