Odnawialne źródła energii

Możliwości finansowania

Od czasu wstąpienia Polski w struktury Unii Europejskiej branża odnawialnych źródeł energii (OZE) zyskuje na atrakcyjności w oczach wielu inwestorów. Zapotrzebowanie na czystą energię zwiększa się na skutek zarówno rosnących globalnych nacisków politycznych i społecznych, jak i ze względu na zmieniające się regulacje środowiskowe i energetyczne.

Inwestycje możliwe do sfinansowania:

• energetyka wiatrowa;
• biogaz,
• fotowoltaika,
• biomasa,
• energetyka wodna,
• geotermia,
• sieci przesyłowe dla OZE,
• rozwiązania hybrydowe.

Rynek odnawialnych źródeł energii tworzy nowe możliwości inwestycyjne i wyzwania biznesowe. Możliwości finansowania inwestycji w OZE mają do dyspozycji kilka istotnych źródeł, które dzielą się na dwie podstawowe grupy:

• środki z budżetu Unii Europejskiej;
• środki krajowe.

Dotacje z Unii Europejskiej dają największe i najszersze możliwości finansowania inwestycji w OZE. W ramach programów operacyjnych, w szczególności Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), w budżecie 2014-2020 przeznaczono milionowe środki na te cele.

W ramach jednego z najważniejszych unijnych instrumentów finansowego wsparcia inwestycji w OZE, Działania 1.1. “Wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej”, przewidziano łącznie ponad pół miliarda złotych na instalacje wykorzystujące:

• energię wiatru o mocy powyżej 5 MWe,
• promieniowanie słoneczne o mocy powyżej 2 MWe/2MWth,
• biomasę o mocy powyżej 5 MWe/MWth,
• biogaz o mocy powyżej 1 MWe,
• wodę o pomocy powyżej 5 MWe,
• energię geotermalną o mocy powyżej 2 MWth.

Instytucją, która zajmuje się wdrażaniem tego działania jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Co istotne, fundusze europejskie wyjątkowo mocno wspierają instalacje wysokosprawnej kogeneracji, które w ramach osobnego działania, mogą uzyskać wysokie dotacje. Działanie 1.6.1., „Źródła wysokosprawnej kogeneracji” to jedyny konkurs ogólnopolski, w którym instalacje energetyczne mogą starać się o dofinansowanie w formie dotacji.

Konkurs umożliwia dofinansowanie kosztów związanych z budową nowych lub rozbudową (zwiększeniem mocy) istniejących jednostek wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej (lub chłodu) w technologii wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach o mocy powyżej 1 MW. W ramach projektów można uzyskać również dofinansowanie na budowę sieci ciepłowniczych, które umożliwią efektywną dystrybucję wytwarzanego ciepła.

Mniejsze instalacje mogą być dofinansowanie z Regionalnych Programów Operacyjnych w poszczególnych województwach. Za ich wdrożenie najczęściej odpowiedzialne są Urzędy Marszałkowskie oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska. Każde województwo z osobna zorganizuje i dofinansuje projekty budowy mniejszych instalacji, co istotne, większość województw zdecydowała się mocno wesprzeć rozwój lokalnych jednostek OZE, oferując głównie dotacje.

Koszty kwalifikowane możliwe do sfinansowania:

• zakup środków trwałych, maszyn i urządzeń (wraz z kosztami ich instalacji i uruchomienia),
• zakup nieruchomości i budynków,
• materiały i prace budowlane,
• najem, dzierżawa lub leasing środków trwałych, gruntów i budynków,
• zakup wartości niematerialnych i prawnych, patentów, licencji,
• analizy przygotowawcze oraz usługi doradcze (w tym niekiedy także koszt opracowania Studium Wykonalności/Biznesplanu jako załącznika do wniosku o dofinansowanie).

W związku z wejściem w życie rozwiązań z zakresu polityku horyzontalnej, wysokość dofinansowania dla projektu jest zależna od rentowności danej inwestycji i wyliczana będzie z wykorzystaniem mechanizmu luki finansowej, jednak nie może przekroczyć 85% kosztów kwalifikowanych.

Kryteria oceny wniosków:

To, co łączy większość programów dotacyjnych, to kryteria decydujące o przyznaniu dotacji. Do najczęściej wymaganych oraz najwyżej punktowanych kryteriów należą:

• kryterium efektywności – czyli np. ilość produkowanych MWh w przeliczeniu na kwotę dotacji lub ilość unikniętej emisji dwutlenku węgla; w ramach tego kryterium premiowane są najefektywniejsze energetycznie i kosztowo projekty,
• kryterium potencjału wnioskodawcy – odnoszące się do wykazywanego przez wnioskodawcę doświadczenia w podobnych inwestycjach oraz posiadania wykwalifikowanej kadry.

Projekty powinny być możliwie zaawansowane pod kątem administracyjnym: posiadać projekty techniczne, budowlane, decyzje środowiskowe, warunki przyłączenia do sieci, pozwolenia na budowę oraz zapewnione finansowanie wkładu własnego.